Parels

Pearls, a girl’s best friend! Classy & stylish

Ontstaan van parels

Parelvormende zee-oesters of oesterachtige zee-mossels leven op lang gestrekte oesterbanken in de buurt van de kust op ongeveer 15m diepte.  Ze zijn ongeveer 8cm in doorsnede en hun levensduur is ongeveer 13jaar.

De lichtroze en romig witte kleur parels van de beste kwaliteit kan je voornamelijk vinden in de regio van de Perzische Golf.

Duikers verzamelen de pareloesters of oriënt-parels.  Niet elke oester bevat een parel, op een aantal van 30-40 oesters komt er ongeveer 1 parel voor.

Zoetwatermossels komen voor in een gematigde klimaatzone. 

Ook slakken kunnen parels opleveren, de meest gekende is de trompetslak.  Deze levert een Conch-, Pink- of Roseparel op die zijdeglanzend en porseleinachtig is.

De verschillende lagen van een schelp

De buitenlaag, de dikte vermindert geleidelijk aan naar de buitenkant.  Het is een taaie hoornachtige organische stof die afgescheiden wordt door de randen van de mantel van het weekdier.  Deze conchiline laag bevat eventuele kleurpigmenten.

De prismatische laag daarentegen is een dikkere laag die bestaat uit kleine prisma’s van calciumcarbonaat (calciet).  Eens de buitenlaag en de prismatische laag gevormd zijn, verdikken ze niet meer in tegenstelling met de derde laag. 

De nakkerlaag of parelmoerlaag is de derde laag.  Ze vormt de binnente laag van de schelp en bestaat uit calcium carbonaat (CaCO3) dewelke zich voordoet on de vorm van aragoniet.  Deze lagen vormen uiterst dunne dakpansgewijze plaatjes evenwijdig met de schelp met daartussen ook als bindmiddel de conchiline.  De randen van de uiteinden van deze lagen liggen zeer onregelmatig en in zig-zag.  Tijdens de levensloop van het dier neemt de dikte van deze laag toe.

Soorten parels

Natuurlijke parels

Een parel kan ontstaan in een oester wanneer bijvoorbeeld een zandkorrel of een kleine parasiet (ongedierte) zich binnendringt in het organisme.  Het afweersysteem gaat de indringer inkapselen, en zo wordt er laag na laag parelmoer afgezet.  Ook zelfs wanneer de indringer volledig ingekapseld is en zelfs geen schade meer kan aanrichten, gaat het proces van afzetting van parelmoer onvermoeid door.

Cultuurparels

De mens zou de mens niet zijn, en heeft reeds vele pogingen ondernomen om de werking van de  natuur na te bootsen en deze ook een handje te helpen om alzo grotere parels te bekomen.  In China werd in de 12e eeuw reeds een methode ontwikkeld waar men tussen schelp en mantel van het weekdier voorwerpen van verschillende vormen plaatste.

Rond de laatste eeuwwisseling (1893) in Japan werd er door de pioneer Mikimoto zeer belangrijk onderzoekswerk verricht met betrekking tot de productie van kweekparels.

Zijn werkwijze bestaat eruit om uit de mantel van het weke deel van de oester een klein stukje weefsel weg te nemen, een rond (parelmoer) bolletje, hetwelk daarna ingeplant wordt in het levende weefsel van de oester.  Vervolgens worden de oesters in draadkooien geplaatst in rustig water dewelke onder vlotten worden opgehangen.  Al naargelang de seizoenen wordt de diepte aangepast omdat de temperatuur van het water nooit beneden de 10°C mag komen.  Ook voor de groei en de kwaliteit van de parels is de diepteregeling van groot belang.  Ondiep water bevordert de groei van de parels, terwijl in dieper water de kleur en glans beter worden.  De parels kunnen geoogst worden na een 3 à 4 tal jaar, echter de beste parels worden gevormd na een periode van 12 jaar!

Zoetwaterparels

Het weekdier dat het meest gebruikt wordt uit het Biwa-meer is een mossel die duidelijk verschilt van de zeewateroester zowel in grootte als in uitzicht.  Ze kunnen tot 30cm lang zijn en 25cm breed, m.a.w. een langgerekte mossel.  Zoetwatermosselen zijn ook beter bestand tegen de temperatuurschommelingen van het water.

De mosselen worden ingeënt in de winter- of lenteperiode, omdat het water dan kouder is en het dier minder gevoelig aan de ingreep.  Het weekdier wordt geopend en er worden verschillende (40-tal) kleine inkepingen gemaakt. Hierin plaatst men mantelweefsel (stukjes van 5 à 7mm) van een ander weekdier, dit zal ervoor zorgen dat het mantelweefsel parelmoer gaat produceren.  De dieren zijn dan ongeveer 3 à 4 jaar oud en nog niet volwassen.  De behandelde mosselen worden aan vlotten gehangen op diepten van 2 à 3 meter.  In tegenstelling met de zeewateroester die bijna om de maand moet opgehaald en gereinigd worden, is dit niet nodig bij de mossel.  Ongeveer 3 jaar na de ingreep, ze zijn dan ongeveer 15cm groot, kan er een eerste oogst plaatsvinden.  Daar de kern geen ronde vorm heeft zullen de geoogste parels ook een onregelmatige vorm hebben.  Na het kweekproces blijft er van de kern een verwaarloze holte over, net als een litteken.

Hoe is een parel opgebouwd?

Een natuurlijke parel is opgebouwd uit een groot aantal dunne concentrische liggende laagjes die in het weefsel worden afgescheiden.  Een beetje zoals bij een ajuin, een schilopbouw.  Hoe meer lagen de parel bevat, hoe ouder deze is.

Een cultuurparel bestaat uit een parelmoerbolletje met een evenwijdig gelaagde opbouw.  De kern is meestal opgebouwd uit parelmoer van een andere schelpsoort.  De buitenkant bestaat uit een aantal lagen met parelstructuur, afgezet uit het spierweefsel van het weekdier waarin de kern werd ingeplant. 

Bij een zoetwaterparel verdwijnt de kern tijdens het kweekproces en wordt er slechts een kleine holte achtergelaten.

Een namaakparel wordt vervaardigd uit kleine bollen in speciaal glas op basis van lood en email.  De glazen bollen worden bedekt met een soort vernislaagje hetwelk is samengesteld uit gezuiverde visschubben vermengd met oplosbare bestanddelen van “essence d’oriënt”.  De basiskern wordt meerdere malen behandeld al naargelang de kwaliteit die men wil bekomen.

Welke criteria hanteert men voor de beoordeling van parels?

Diameter en grootte

De vorm

Hoe perfecter de vorm van de parel, hoe zeldzamer hij is en hoe duurder hij is.  De ronde en peer- of traanvormige zijn het meest gegeerd. Hierna komen de eivormige of ovale parels en de knoopvormige. Minst populaire zijn de semi-baroque en de baroque parels omwille van hun onregelmatige en asymmetrische vormen.

De kleur

De kleur moet zo homogeen en zuiver mogelijk zijn, zowel voor de witte, crème, grijze en/of zwarte parels.  Bijna altijd is er een tweede kleurschakering zichtbaar: roze, crème, groen, blauw of geel.  De meest populaire kleuren zijn wit-roze of roze-zilver.  Daarna de witte, crème-roze, de crème, de wit-groene en de vergulde parels.  De zwarte parels worden vooral gesmaakt in de groenachtige, blauwe of aubergine (paars) achtige tinten gesmaakt.

De glans en schittering van de parel

De glans en schittering van de parel is afhankelijk van zijn vermogen om het licht te weerkaatsen: blinkend of eerder dof, mat.

De glans is vooral te danken aan twee fenomenen namelijk de oppervlakteglas, is de lichtweerkaatsing aan de oppervlakte van de parel.  Anderzijds de diepteglans dewelke veroorzaakt wordt door de opsplitsing van de lichtstralen doorheen de verschillende lagen van de parel.  Hoe dunner en hoe meer lagen er zijn, zoveel meer lichtreflexie er is en zo de oppervlakteglans versterkt wordt.

De schittering ontstaat door de diffuse lichtweerkaatsing die een parel uitstraalt.  Het is ook de helderheidsgraad die van een parel uitgaat.  De schittering ontstaat door de ontbinding en de weerkaatsing van het licht in de aragonite kristallen.  De dikte van het parelmoer zorgt voor een diepte effect en creëert de schittering.  Bij de zwarte of donkere parels is het schitteringseffect verdwenen wegens de lichtabsorptie ten gevolge van de kleur,  bij deze is enkel de oppervlakteglans zichtbaar.  De glans is mede één van de belangrijkste criteriums dewelke de prijs van een parel bepalen.

De zuiverheid van de parel

Dikte van de parelmoerlaag

Tot de jaren ’80 werd dit element weinig in acht genomen, bij de betere kwekers met een zeer goede reputatie m.b.t de dikte van de parelmoerlaag.  Echter de economische wedijver heeft vandaag de dag zowel in Japan als China de massaproductie opgedreven met als gevolg dat cultuurparels geproduceerd worden waarvan de parelmoerlaag vaak onvoldoende is.  Ook de biologische omgeving heeft te lijden onder de pollutie dewelke het gevolg is van het dumpen van industriële en toxische afvalstoffen in onze wateren.  Ook de parelproductie in het Biwa-meer is reeds enkele jaren verdwenen.

Last but not least, de verzorging van parels

Parels zijn producten van levende organismen en hebben dus ook bijzondere zorgen nodig om hen te beschermen tegen omgevingsdroogte en de inwerking van aggressieve zuren.

Bewaar je parels niet in een te warme of een te droge plaats, weg dus van zonlicht en verwarming.

Parels houden ook niet van vochtige omgevingen zoals badkamers, douche … enz.

Zorg ervoor dat je parels in je juwelendoos niet kunnen wrijven tegen andere juwelen of zijranden, een plastic zip-zakje kan hierbij helpen.

Gebruik geen haarlak, parfum of andere schoonheidsproducten nadat je je halssnoer hebt aangedaan. 

Breng je parels niet in contact met afwasproducten, schoonheidsproducten, of bleekmiddelen.

Doe je ring met een parel uit voor huishoudelijke taken of een dagje strand.

Parels worden vaak gelijmd bij ringen en/of oorbellen en het warme water kan ervoor zorgen dat de lijm oplost en zo je parel los komt te zitten.

Denk er ook aan als je naar de kapper gaat om je parel oorbellen uit te doen!

Halssnoeren van parels worden geknoopt, zodanig dat alle parels gescheiden zijn van elkaar door een knoop.  Deze knopen zorgen ervoor dat twee parels niet tegen elkaar wrijven en beschadigingen kan veroorzaken.  Ook zorgen deze knopen ervoor wanneer je je halssnoer breekt (touwtje is slijtbaar), dat niet alle parels over de grond rollen.

Als je je parelsnoer regelmatig draagt is het aanbevolen om elke 2 jaar deze te laten nakijken op slijtage van het touw/knopen en deze opnieuw te laten knopen.

Hou er wel rekening mee dat een ‘vers’ geknoopt halssnoer altijd korter aanvoelt dan een halssnoer dat al een tijdje gedragen is, er zit namelijk een beetje rek op het touwtje.